Sprawozdanie finansowe będzie mógł podpisać zaledwie jeden członek zarządu. Pozostali złożą oświadczenia, że spełnia ono wymagania prawa bilansowego. To duże uproszczenie, na które czekało wiele jednostek. Będzie mogło być stosowane już do raportów za 2021 r.

Do podpisu do prezydenta została przekazana 2 listopada br. ustawa z 14 października 2021 r. zmieniająca przepisy ustawy o rachunkowości (w momencie publikacji tego artykułu jeszcze czekała na podpis i publikację w Dzienniku Ustaw). Ma ona wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z pewnymi wyjątkami, które wejdą w życie 1 stycznia 2022 r. i 1 czerwca 2022 r. Niektóre z regulacji będą już jednak stosowane przy sporządzaniu sprawozdań za 2021 r.

Podpisywanie sprawozdań przez jednego członka zarządu

Zmianą, która zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2022 r. (z zastrzeżeniem art. 13 nowelizacji), a która dotyczy dużej liczby podmiotów, jest możliwość podpisywania sprawozdania finansowego przez jednego członka zarządu. Chodzi tu m.in. o sprawozdania finansowe sporządzane w wersji elektronicznej przez związki zawodowe.

Teraz sprawozdanie finansowe podpisuje osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, oraz kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy (np. zarząd związku zawodowego) – wszyscy członkowie tego organu. W przypadku gdy członków organu wieloosobowego jest kilku lub kilkunastu, konieczność podpisania elektronicznie sprawozdania może powodować problemy o charakterze organizacyjnym i technicznym. Poprawne podpisanie sprawozdania w przypadku korzystania z różnych rodzajów podpisów elektronicznych rodzi np. problemy, bo trzeba złożyć je w określonej konfiguracji.

Po zmianach sprawozdanie finansowe będzie mogło być podpisane przez jednego członka organu wieloosobowego, a pozostali będą mogli złożyć:

• oświadczenie potwierdzające, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie lub
• odmowę złożenia takiego oświadczenia.

Do tych dwóch dokumentów zastosowano rozwiązanie analogiczne do obecnie obowiązujących przepisów w zakresie odmowy podpisania sprawozdania finansowego. A to oznacza, że będą musiały być pisemne i z uzasadnieniem. Dodatkowo i w jednym, i w drugim trzeba będzie wskazać sprawozdanie finansowe, którego dotyczy, w szczególności przez podanie daty i godziny opatrzenia go podpisem przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych. Ma to dać pewność, że oświadczenie albo odmowa jego wydania dotyczą „ostatecznego” sprawozdania finansowego przekazanego do zatwierdzenia przez organy zatwierdzające. Obydwa dokumenty będą dołączane do sprawozdania finansowego.

PRZYKŁAD 1 – Kilka oświadczeń i dwa podpisy

W związku zawodowym X jest ośmiu członków zarządu. Jan Kowalski (przewodniczący zarządu) uzyskał oświadczenia złożone przez pozostałych członków, że sprawozdanie finansowe związku zawodowego za 2021 r. jest zgodne z przepisami ustawy o rachunkowości. Nie muszą oni podpisywać tego sprawozdania. Sprawozdanie podpisuje Jan Kowalski i osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych.

PRZYKŁAD 2 – Odmowa z uzasadnieniem

Maria Nowak została wybrana na członka zarządu 28 marca 2022 r. Postanowiła odmówić podpisania sprawozdania finansowego za 2021 r., wskazując jako przyczynę niepełnienie funkcji członka zarządu zarówno w czasie roku obrotowego, za który jest sporządzane sprawozdanie, jak i w czasie jego przygotowywania. Oświadczenie takie zostanie dołączone do sprawozdania finansowego za 2021 r.

WAŻNE PAMIĘTAJ

Odmowa złożenia oświadczenia o zgodności sprawozdania z przepisami ustawy o rachunkowości będzie traktowana jako równoznaczna z odmową podpisania sprawozdania finansowego.

Oświadczenie oraz odmowa jego złożenia mogą być sporządzane w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym (ePUAP) albo podpisem osobistym lub w postaci papierowej opatrzonej własnoręcznym podpisem. Warto wskazać, że zgodnie z nowelizacją art. 74 ust. 1 ustawy o rachunkowości oświadczenie lub jego odmowę należy przechowywać tak jak sprawozdania finansowe. Ten przepis wejdzie w życie już od nowego roku.

Również 1 stycznia 2022 r. wejdą w życie zmiany w ustawie z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; dalej: ustawa o CIT). A dokładnie obowiązek przekazywania trzech opisywanych dokumentów szefowi Krajowej Administracji Skarbowej (przypomnijmy, chodzi o: odmowę podpisania sprawozdania finansowego, oświadczenie o spełnianiu przez sprawozdanie finansowe wymagań przewidzianych ustawą lub odmowę złożenia tego oświadczenia).

Wydłużenie terminu składania sprawozdań finansowych

Nowelizacja nie tylko zmienia regulacje w zakresie rachunkowości, lecz także dotyczy art. 27 ust. 2 ustawy o CIT w zakresie terminu składania sprawozdań do KAS. Dotychczasowy termin zostanie wydłużony z 10 do 15 dni. Oczywiście tak jak dotychczas sprawozdania będą składane do KAS przez podatników, którzy nie muszą ich składać do KRS (czyli np. związki zawodowe nieprowadzące działalności gospodarczej). Ponadto zawarto wyraźne wskazanie, że obowiązek przekazania sprawozdania z badania do szefa KAS nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe nie są objęte obowiązkiem badania przez biegłego (np. związki zawodowe). Artykuł 27 ust. 2 w nowym brzemieniu wchodzi w życie 1 stycznia 2022 r.

Opracowanie: Zespół redakcyjny

Artykuł został opracowany na podstawie publikacji Dziennika Gazeta Prawna „Pięć ważnych zmian nie tylko w ustawie o rachunkowości” autorstwa Katarzyny Trzpioła z dnia 15 listopada 2021 r.